ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੌਲ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਧਾਰਥਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਝੋਨਾ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਖੁਸ਼ਬੂ, ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਧਾਰਥਨਗਰ ਦਾ "ਇੱਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਇੱਕ ਉਤਪਾਦ" (ODOP) ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
1. ਸੁਗੰਧ ਅਤੇ ਸੁਆਦ:ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨੇ ਦੇ ਚਾਵਲ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੱਕਣ 'ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਆਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 2. ਪੌਸ਼ਟਿਕਤਾ: ਇਸ ਝੋਨੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਦੀ ਉੱਚ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। 3. ਜੀਆਈ ਟੈਗ: ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਜੀਆਈ (ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ) ਟੈਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੈਗ ਇਸ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬੁੱਧ ਦੇ ਕਾਲ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਢੰਗ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਧਾਰਥਨਗਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1. ਕਾਸ਼ਤ ਖੇਤਰ: ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਧਾਰਥਨਗਰ, ਗੋਰਖਪੁਰ, ਬਸਤੀ, ਕੁਸ਼ੀਨਗਰ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੁਣ ਇਹ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਬਿਹਾਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਗਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 2. ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਰਕਬਾ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਾਨਮਕ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਅਧੀਨ ਰਕਬਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। 2016 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਰਕਬਾ ਸਿਰਫ਼ 2200 ਹੈਕਟੇਅਰ ਸੀ, ਜੋ 2022 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 70 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 2024 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਇੱਕ ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਅਦਿੱਤਿਆਨਾਥ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸਿਧਾਰਥਨਗਰ ਵਿਖੇ ਕਾਮਨ ਫੈਸਿਲਿਟੀ ਸੈਂਟਰ (ਸੀ.ਐਫ.ਸੀ.) ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਦੀ ਗਰੇਡਿੰਗ, ਪੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨੇ 'ਤੇ ਕਈ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਹਿਊਮਨ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰਾਈਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਕਾਲਾਨਾਮਕ ਦੀਆਂ 15 ਕਿਸਮਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈਆਂ ਹਨ। NBRI ਕਲਾਨਾਮਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਲਾਨਾਮਕ ਝੋਨਾ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਖੁਸ਼ਬੂ, ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਮੰਗ ਹੋਰ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਮੇਰਾ ਫਾਰਮਹਾਊਸ ਐਪ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ।