26 July 2024
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੱਲੋ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ 'ਤੇ ਰੂਟ-ਨੋਟ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦਾ ਹਮਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰੂਟ-ਨੋਟ ਨਿਮਾਟੋਡ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੌਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਰੂਟ-ਨੌਟ ਨੇਮਾਟੋਡ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਹਰ ਸਾਲ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੈਲੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੜ੍ਹ-ਗੰਢ ਵਾਲੇ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦਾ ਹਮਲਾ ਫਸਲ ਦੇ ਝਾੜ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ:
- ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੂਟ-ਨੋਟ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਜੜ੍ਹਾਂ-ਗੰਢਾਂ ਵਾਲੇ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
- ਰੂਟ-ਨੋਟ ਨਿਮਾਟੋਡ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ 2.5 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕਲੋਰਪਾਈਰੀਫੋਸ 20% ਈਸੀ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਓ।
- ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸਮੇਂ 10 ਕਿਲੋ ਨਿੰਮ ਦਾ ਟੋਕਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ।
- ਰੂਟ-ਨੋਟ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਅਪਣਾਓ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਸਲਾਂ ਬੀਜੋ।
- ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਅਤੇ ਬਿਊਵੇਰੀਆ ਬੇਸੀਆਨਾ ਵਰਗੇ ਜੈਵਿਕ ਉਪਾਅ ਵਰਤੋ, ਜੋ ਕਿ ਜੜ੍ਹ-ਗੰਢ ਵਾਲੇ ਨਿਮਾਟੋਡ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਫਸਲ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੋ।
- ਅਜਿਹੇ ਉਪਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹ-ਗੰਢ ਵਾਲੇ ਨਿਮਾਟੋਡ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।